Havuzdaki Işıldak

Buket lise son sınıfa başarı ile geçmişti. Ailesi ile o yaz Ege Bölgesi'ndeki bir tatil bir tatil köyünde dinleneceklerdi.

Geziye çıkma günü gelip çatmıştı. On iki saat gibi  bir yolculuktan sonra konaklayacakları otele varmışlardı. Ama o gün ailece çok yorgun düşmüşlerdi. Gündüz olmasına karşın, Buket birkaç saat uyumuştu. Akşam yemeği için uyandı. Yemeğini yedikten sonra, havuz kenarında dinlenmeye başladı. Havuza yakın bir yerde oynayan küçük çocuklar vardı. Bir görevli de havuzu temizliyordu. Buket müzik eşliğinde havuza düşen yakamozları izliyordu. Suya dalgın bir şekilde bakarken, çocuklardan birinin elindeki bir cismi havuza düşürdüğünü gördü. Çocuk ağlamaya başladı. Havuz görevlisi ağlayan çocuğa ağlamaması gerektiğini, oyuncağını havuzdan çıkaracağını, biraz beklemesi gerektiğini söyledi ve havuzdan uzaklaştı. Biraz sonra mayosunu giymiş olarak, elindeki ışıldak ile havuz başındaydı. Suya daldı ve ışıldak ile oyuncağı aramaya başladı. Işıldağın ışınlarıyla görevlinin suda bulunduğu yer kestirilebiliyordu. Işınların demeti ara sıra dışarıya vuruyor ve güzel ışık oyunları oluşuyordu. Buket, bir ara, ışın demetinin su içinde yansımasını gördü ve ışık konusundaki fizik bilgilerini sorgulamaya başladı. Kendi kendine aşağıdaki soruları sordu.

1. Acaba hangi durumda ışık ışınları kırılmaya uğrayıp, su içinde  yansıyabiliyordu? 

Bu sonuç tek bir durumda mı, yoksa birden fazla durumda mı oluşuyordu?

2. Işık ışınları, hangi şekilde su yüzeyine geldiğinde ışınlar havaya çıkabiliyordu?

3. Işık ışınlarının yüzey üzerinden kaydığı (teğet geçtiği) bir yada bir kaç durum olabilir miydi?

4. Işıldağın çıkardığı ışınlar sudan havaya geçtiğinde havuzdaki görevli ışınları yüzeyin normalinden uzaklaşma şeklinde mi, yoksa yakınlaşma şeklinde mi görecekti?

5. Buket ışıldağın havuzdaki yerini nasıl görecekti?

6. Buket ışıldağın bulunduğu konumu gerçek konumundan farklı görüyor ise; onu daha derinde mi, yoksa yüzeye daha yakın bir yerde mi görecekti? 

 

 

 

Toplam İç Yansıma
                 

 

 

 

Işık demetini fare ile hareket ettirin.


Gölün altında bir ışık kaynağı vardır. Kaynaktan gelen ışınlar suyun yüzeyine ulaşır ve kırılarak havada ilerlemeye devam eder, bazı ışınlar suya geri yansır. Geliş açısını artırırsanız, daha fazla ışın suya yansır. Bütün ışınların suya yansıdığı an vardır. Bu an geliş açısının kritik açıya eşit ve ondan büyük olduğu andır. İki indeksin oranıyla tanımlanır: 

sinθkritik = nhava / nsu ,       

nhava : havanın kırılma indisi,  nsu : suyun kırılma indisi. 

Böylece, geliş açısını kritik açının üstüne çıkarmak, "toplam iç yansımayı" oluşturur.


TeDeLE-2006

Fizik Appletleri
(Menü)
 
© Copyright 1997, Sergey Kiselev and Tanya Yanovsky-Kiselev
Last modified: June 20, 1997